بسم الله الرحمن الرحیم
با سلام خدمت همراهان گرامی.سوالبیست و سوم:

واقعا فکر میکنید حکومت فعلی سالمتر از حکومت پهلویه؟ 

     این ازون سوالاییه که ممکنه به ذهن خیلیها تابحال رسیده باشه. میتونیم از جنبه های مختلفی درباره اش حرف بزنیم ولی شاید بهترین گزینه، بررسی آمار دارایی سران هردو حکومت باشه :

دارایی رضا شاه پهلوی
* بالغ بر 44000 سند مالکیت املاک حاصلخیز گیلان، مازندران، گرگان، گنبد، آذربایجان شرقى و دیگر نقاط کشور (لرستان، شمال خوزستان، کرمانشاهان، کرمان، مناطق جنوبی تهران بویژه ورامین، تمامی هتل های شمال ایران و نیز مناطق پهناوری در تهران و شمیران¹)که با ارعاب، تهدید و حبس و تبعید مالکان آنها، تقدیم "اعلیحضرت قوى شوکت" گردید و در "دفتر اسامى املاک اختصاصى ذات اقدس شاهنشاه" جزو املاک رضاخان درآمد.² به این ترتیب، رضا شاه نه تنها بزرگترین زمین دار قاره آسیا بلکه بزرگترین زمین دار در سراسر جهان بود.³

* ساختمان کاخ شهرى علیاحضرت ملکه، ساختمان دو کاخ بزرگ والاحضرت شمس و والاحضرت اشرف پهلوى در شهر تهران، ساختمان کاخ ییلاقى والاحضرت همایونى ولایتعهد، کاخ ییلاقى والاحضرت شاهدخت شمس پهلوى و استخر و میدان تنیس، کاخ ییلاقى والاحضرت شاهدخت اشرف پهلوى و استخر و میدان تنیس، دو کاخ ییلاقى والاحضرت شاهپورها، مهمانخانه‏هاى جدید آبعلى و دربند و مبارک‏آباد و گچسر و کلیه لوازم و اثاث آنها که همگی از بودجه شهردارى تهران ساخته شد.⁴

* تعدادی کارخانه قند و شکر، ابریشم و نساجی که ملک شخصی رضاشاه بودند ولی هزینه احداث آن ها به وسیله دولت ایران پرداخت شد.⁵

* سالى 70 میلیون تومان عواید املاک و مستغلات و دریافت سالی12000 لیره اجاره بهای اراضى نفت و خطوط لوله مربوط به آن از شرکت نفت انگلیس و ایران.⁶

* حدود 200 میلیون دلار موجودی شامل پول نقد، طلا و سهام و اوراق در بانک های لندن، نیویورک، سویس و تورنتو. ⁷ ( کل بودجه دولت ایران در سال 1303ش حدود 20 میلیون دلار بود و کل گردش پول بانک صادرات و واردات آمریکا صد میلیون دلار⁸)

* مبلغ 236/924/791 ریال (معادل 50 میلیون دلار به ارزش آن زمان) موجودی تنها یکی از دفاتر حساب جاری رضاخان در داخل کشور که با عنوان "دفتر حساب جارى نمره 1 بندگان اعلیحضرت اقدس همایون شاهنشاه" در موسسه پژوهش و مطالعات فرهنگى نگاهدارى مى‏شود.⁹

* بالغ بر 144 منبع درآمد مالی از معاملات متفرقه دیگر همچون: درآمد صادرات تریاک ایران به هنگ کنگ و چین، درآمد صادرات گله های گوسفند و چوبهای منطقه دریای خزر به روسیه¹⁰، عوائد حاصله از سرشاخه‏هاى درختان بید دماوند، عوائد حاصله از مالیات حقوق مستخدمین، عوائد حاصله از جرایم دریافتى از کارگران و کارمندان کارخانه حریربافى.¹¹
به قول یکى از نمایندگان مجلس عوام انگلستان که در اوج قدرت رضاخان به ایران سفر کرده‏بود: « رضاشاه دزدان و راهزنان را از سر راههاى ایران برداشت و به افراد ملت خود فهماند که ازین پس در سراسر ایران باید فقط یک راهزن [رضاشاه] وجود داشته باشد»¹²

میراث رضا شاه
* زمانی که در سال 1320 رضا شاه ایران را ترک کرد، 90 درصد جمعیت ایران همچون خود او بی سواد بودند. سفیر آمریکا در تهران رضا شاه را در زمان سلطنتش چنین توصیف کرده است: « پسر بی سواد یک روستایی بی سواد، مردی که تنها مقدار ناچیزی با توحش فاصله دارد»¹³
* در گزارش سال 1952 میلادی (1330ش) بانک جهانی درباره ایران چنین آمده است: «طی چهل سال گذشته، جمعیت 13 الی 18 میلیون نفری ایران به طور عمده به کار کشاورزی اشتغال داشتند و تعداد اندکی از آن ها در کار تجارت و کارگاه بودند. به رغم فراوانی مواد خام، نیروی کار و دستیابی به دریا، هیچ نوعی از صنعت سنگین و تولید مواد خام بجز استخراج نفت وجود نداشت. احتمالاً هیچ کشوری را در جهان نمی توان یافت که مانند ایران منابع مواد خامش مانع توسعه اقتصادی و سبب عقب ماندگی آن شده باشد. هنوز نیز بدون شک ایران دارای بزرگترین منابع نفتی با نازلترین قیمت استخراج است.»¹⁴

دارایی محمد رضا شاه پهلوی

* مقدار دویست و بیست هزار هکتار معادل 000/200/2متر مربع زمینهایی که از پدرش به او رسیده بود.¹⁵

* کاخهای گلستان، مرمر، سعدآباد، فیروزه و نیاوران در تهران، کاخهای متعدد در کلاردشت، رامسر، نوشهر، کیش و بسیاری نقاط خوش آب و هوای دیگر¹⁶، قصر باشکوه "استیل‌مانس" مشتمل بر یک باغ چند ده هکتاری فوق‌العاده زیبا و چشمگیر در جنوب لندن که از کاخهای ملکه ویکتوریا بود و توسط مهندسین فرانسوی بازسازی شده بود بعلاوه یک مزرعه بزرگ برای ولیعهد در کنار همان کاخ و نیز آپارتمانی در طبقه انتهایی یک برج نوساز که حدود یک زمین فوتبال مساحت داشت به نام فرح.¹⁷

* تاسیس "بنیاد پهلوی" جهت پوشش دادن به فعالیتهای اقتصادی دربار از جمله : سرمایه گذاری در کارخانجات سیمان، قند، بیمه، بانک، کشتیرانی، هتل سازی، خانه سازی، کازینوهای قماربازی و کاباره‌ها¹⁸، تغییر کاربری زمینهای زراعی و ساختمان سازی در آنها¹⁹، خرید یک ساختمان 50 طبقه در نیویورک در سال 1352. ²⁰

* اختصاص سالی 15 میلیون دلار بودجه به وزارت دربار از طرف دولت جهت خوشگذرانیهای خانواده شاه (علاوه بر بودجه سری دولت که به دستور مستقیم شاه به مصرف ولخرجیهای بی‌مورد می‌رسید).²¹

* حدود 35 میلیارد دلار اموال و دارایی خارج از کشور ( کل درآمد دولت در سال 1346 معادل یک میلیارد و چهل میلیون دلار بود).²²
* دقیقه ای شش هزار دلار و سالانه بالغ بر سه میلیارد دلار سود خالص از محل سرمایه گذاری های شاه در نقاط مختلف دنیا.²³

* تاج شاهنشاهی با 3380 قطعه الماس و 50 قطعه زمرد 368 حبه مروارید و با وزن دو کیلو و هشتاد گرم و از نظر قیمت غیرقابل تخمین و تاج ملکه با 1646 قطعه الماس و تعداد معتنابهی از جواهرات دیگر و طلا به قیمت تخمینی چهارده میلیون دلار به عنوان بخش اندکی از جواهرات ربوده شده سلطنتی.²⁴
و هزاران هزار سرقت و حیف و میل دیگر از بیت المال که قلم از شرح آن عاجز است ...

میراث محمد رضا شاه

* در پایان حکومت وی، بیش از 50 درصد مردم ( 14 میلیون و دویست هزار نفر ) بی سواد بودند.²⁵
* از هر 25 روستا فقط یکی برق داشت. یک درصد از روستاها از آب تمیز لوله کشی استفاده می کردند. در بیشتر مناطق از آب چاه ها و قنوات استفاده می شد.²⁶
* دولت فقط توانایی تامین مواد غذایی مردم خود برای 33 روز در سال را داشت و مجبور بود برای جبران این کمبود، مرغ را از فرانسه، تخم‌مرغ را از اسرائیل، سیب را از لبنان، پنیر را از دانمارک و ... وارد کند.²⁷
* بر اساس آمار بانک جهانی، 46 درصد مردم ایران در سال 1356 زیر خط فقر زندگی میکردند.²⁸

^{ادامه مطلب ...}